ÖZGÜR DÜŞÜNCELER - VI - Din & Devlet ve Üç Özdeyişim

ÖZGÜR DÜŞÜNCELER

VI.

Din & Devlet ve Üç Özdeyişim

Din’e bağlı devlet ya da Devlet’e bağlı din

İkisinin de bir nevi “kırk katır mı, kırk satır mı?” olduğunu düşünüyorum.

Neden iki şıktan birini tercih etmek zorunda kalalım, üçüncü bir şık neden olmasın?

Zira iki seçeneğin de tarihte doğru veya eğri, olumlu veya olumsuz çeşitli uygulanmış örnekleri mevcuttur. İkisinin de bazı avantajları olduğu gibi bugün günümüzde daha çok dezavantajları, mahsurları olduğu, getirisinden ziyade götürüsü, faydasından ziyade zararı olduğu kanaatindeyim.

Dine bağlı devlet, din sabit bir metin temelli ve eleştiriye çok da (belki de hiç) açık olmayan bir tabiata sahip olduğundan zamanla hayattan kopar, irrasyonel hale gelir. Bunun önüne geçmek için de insanı, toplumu ve hayatı zorla kendisine uygun hale getirmeye çalışır, tabiatını bozar. Ve her din, kendi mensuplarından başkasına az veya çok diğeri, öteki, başkası muamelesi yapar. Ayrıca bu tür devletlerde din güç sahiplerinin iktidar aracı, kitlelerin afyonu ve bir grup insanın geçim vasıtası, ekmek kapısı olur.

Devlete bağlı din ise, devletin kontrolünde ona payandalık yapıp istismarına açık hale gelir. Bu tür devletlerde de dinle ilgili kişi ve kurumlar -devleti bir kapı olarak düşünürsek- kapıkulu olmaktan kurtulamazlar, devletle ‘al gülüm ver gülüm’ benzeri simbiyotik bir ilişki içinde olurlar. Toplumun çekip çevrilmesi, uyutulup uyuşturulması ve iktidar dışındaki muhalif yapıların sindirilmesinde rol alırlar.

Benim reyim, tercihim, görüşüm, kanaatim üçüncü şıktan, seçenekten yana.

03.05.2022

Üç Özdeyişim

Özdeyiş 1

 

Özdeyiş 2

                                                Söz & Fotoğraflar: İrfan Yalçınkaya

Özdeyiş 3