ÖZGÜR DÜŞÜNCELER - VIII - Tefekkür ve Fikri İfade Edebilmek

ÖZGÜR DÜŞÜNCELER

VIII.

Tefekkür ve Fikri İfade Edebilmek

Her ideoloji, milliyet, kabile, ulus, din, meşrep mezhep, tarikat gibi yapılara, topluluklara mensup fertlerin o yapının, topluluğun dışındaki insanlara ve olaylara bir bakışı ve yaklaşımı vardır. İnsanlar bir tornadan çıkmadığına göre bu bakış ve yaklaşımda, kişilere göre değişkenlik olsa da ortak özellikler o yapıya, topluluğa hakim kokuyu, rengi oluşturur.

Bu bir avantaj ve kolaylık olabildiği gibi, bir dezavantaj ve kısıtlanma tehlikesini de bünyesinde taşır. Herhangi bir yapı ve topluluktaki birey, bu mensubiyetinden dolayı empati ve sempati olanağını yitirebilir. Kişilere ve olaylara çok yönlü bakma imkanından mahrum kalabilir.

Bunu önlemenin yolu öncelikle farklı fikir, inanç ve görüşleri de okuyup izleyip kendini devamlı yenileyip güncellemek, kendi özeleştirisini ve topluluk eleştirisini elden bırakmamaktır. Aksi halde körleşme ve taassup artar, tarafgirlik yerleşir. Ve hatta gitgide o topluluk ve liderinin söz ve davranışlarında bir hikmet arama ya da daha kötüsü sorgulamadan mutlak itaate evrilmek tehlikesi belirginleşir. Artık burada bir mü’min, bir mürid, bir taraftar davranışı gözlenir. Askerlikte bir yere kadar anlaşılabilir (emre mutlak itaat, sorgulamama) olan bu durum (ki orda bile emre ve duruma göre itaatsizlik hakkı ve sorumluluğu vardır) bu topluluklarda, o topluluğu yönetenlerin işine gelen bu durum bir kolaylık iken, aynı zamanda o kişi ve topluluğu zaman içinde canlı, dinamik bir topluluk (cemaat) olmaktan uzaklaştırıp cemadat (cansız ve durgun topluluk) haline getirir.

Bu yüzden her ne fikre, kanaate, bakışa sahip olursak olalım, bizim gibi bakmayan, düşünmeyen ve inanmayanların fikirlerini de bilmeli, izlemeli, dikkate almalı, fikir ve inançlarını rahat ve özgür biçimde oluşturma ve ifade etmelerine imkân tanımalı, o fikre saygı duymasak bile ifade hakkına saygı duymalı, o cenahtan da bakabilmeyi başarabilmeliyiz. Bu bize kaybettirmez, tam tersine inanç ve fikirlerimizi daha güçlü, isabetli, sağlıklı ve zengin kılar.

İşte bu yüzden bugüne ve bu yaşıma kadar etrafımda bana yakın düşünenler olduğu gibi kaliteli, güvenilir ve samimi olmak kaydıyla farklı fikir ve inançlara sahip arkadaşlar, insanlar bulunmasına dikkat ettim, özen gösterdim, öyle yapmaya da devam ediyorum, edeceğim de inşallah.